Marta Szpala
główny specjalista
Zespół Środkowoeuropejski
Analityczka ds. Bałkanów Zachodnich i polityki rozszerzenia UE i NATO w Zespole Środkowoeuropejskim OSW. Studentka studiów doktoranckich w ramach Graduate School for Social Research w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Uczestniczyła w wielu międzynarodowych projektach badawczych (m.in. Think Visegrad, Evropski Pokret Serbia, Fundacja Genshagen, The Institute of Social Sciences and Humanities). Koordynatorka Think Tank Forum w ramach polskiej prezydencji w procesie berlińskim (2019 r.) oraz projektów badawczych i wizyt studyjnych w OSW (m.in. „Current state of stability in Bosnia and Herzegovina – Possible Intensified V4 Contribution”). Prowadziła seminaria na College of Europe w Natolinie, Uniwersytecie SWPS oraz Uniwersytecie Warszawskim. Stypendystka programu badawczego „Kosovo Research and Analysis Fellowship”, „Warsaw Euro-Atlantic Summer Academy” oraz „The International Seminar on the Albanian Language, Literature and Culture”. Stale współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”.
Absolwentka Instytutu Stosunków Międzynarodowych na Uniwersytecie Warszawskim. Studiowała również slawistykę i w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
Tematy badawcze
- Bałkany Zachodnie – sytuacja polityczna, ekonomiczna i społeczna
- Polityka rozszerzenia UE i NATO
- Ubóstwo energetyczne, transformacja energetyczna na Bałkanach
- Ruchy protestu, aktywizm ekologiczny
Ważniejsze publikacje
Publikacje książkowe:
- Paradoxes of Stabilisation. Bosnia and Herzegovina from the perspective of Central Europe, M. Szpala (ed.), OSW, Warszawa 2016
- M. Szpala, A. Balcer, S. Domaradzki, The challenge of freedom in the Southeastern Europe, OSW, Warszawa 2015
- M. Szpala, J. Musiał, Chorwacja w Unii Europejskiej/Croatia in the European Union, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012
- M. Szpala, W. Stanisławski, Bosnia's chaos. Causes of the political crisis in Bosnia and Herzegovina today, OSW, Warszawa 2009
Publikacje naukowe
- M. Szpala, In the footsteps of Ukraine? The challenge of the Republika Srpska to Bosnia and Herzegovina. Future Scenarios for Bosnia and Herzegovina [w:] IEMed Mediterranean Yearbook 2023
- M. Szpala, Green Transition in Kosovo [w:] EU green transition in Southeastern Europe. Challenges and perspectives, B. Surmacz, T. Stępniewski (eds.), Lublin 2022
- M. Szpala, Cold is Coming: Living in the Energy Poverty in a Time of Crisis – Reflections from Kosovo [w:] Confronting Multiple Crises: Local and International Perspective on Policy Making in Kosovo, Armakolas I. et al. (eds), Kosovo Foundation for Open Society
- M. Szpala, Bałkany Zachodnie w 2020 roku – słabe państwa w czasie kryzysu [w:] Polityka w cieniu Covid-19. Raporty Polityczne ze świata, Karolina Olszowska (red.), Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2021
- M. Szpala, Proces Berliński a polityka UE wobec Bałkanów Zachodnich [w:] Konteksty dla Trójmorza. Turcja, Bałkany Zachodnie i Europa Środkowa w polityce międzynarodowej, Karolina Olszowska (red.), Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2021
Wybrane artykuły:
- M. Szpala, Serbia continues to walk the tightrope, „New Eastern Europe” 2023, nr 5
- M. Szpala, The Western Balkans. A bridge from Europe to Europe?, „New Eastern Europe” 2023, nr 5
- M. Szpala, Kosowo–Serbia próby przełamania impasu, „Komentarze OSW”, nr 499, 16.03.2023
- M. Szpala et al., Strengthening the Czech-Polish Policy Coordination with Regard to Eastern Partnership, Especially to the Assistance to Ukraine, European Values Centre for Security, Prague 2022
- M. Szpala, Męska przyjaźń. Aktywność Turcji na Bałkanach Zachodnich, „Komentarze OSW”, nr 476, 22.11.2022
- M. Szpala, Bośnia i Hercegowina – gry separatyzmem Republiki Serbskiej, „Komentarze OSW”, nr 425, 9.02.2022
- M. Szpala, Yet another burden – Living in energy poverty in a Time of Crisis [w:] A Cold Winter Ahead: Energy Supply and Energy Poverty in Southeastern Europe, V. Savoye et al. (eds.), Friedrich-Ebert-Stiftung Dialogue Southeast Europe, Sarajevo 2022
- M. Szpala, V. Dzihić, Bringing citizens into the fold – Making EU enlargement work in the (post) Covid-19 world, Genshagen Foundation, April 2021
- M. Szpala et al., From Think Visegrad to Think Balkans: lessons learned and recommendations, Institute for Democracy „Societas Civilis” – Skopje, Skopje 2021.
- M. Szpala, Social and Economic. Convergence of the. Western Balkans in the time of Crisis, Policy Paper No. 44/2020, Institute for Democracy „Societas Civilis” – Skopje, Skopje 2020
- M. Szpala, Serbia a Federacja Rosyjska – coraz bardziej odlegli sojusznicy, Ośrodek Myśli Politycznej, 2020
- M. Szpala, Negocjacje Serbii z Kosowem – gra na czas pod presją Zachodu, „Komentarze OSW”, nr 281, 21.08.2018
- M. Szpala, Enlargement will make EU stronger, Civil Forum Society, 26.07.2018
- M. Szpala, UE wobec Bałkanów Zachodnich: w poszukiwaniu nowych rozwiązań, „ Infos” nr 14 (52)
- M. Szpala, Nowe otwarcie w stosunkach Unia Europejska – Bałkany Zachodnie, „Komentarze OSW”, nr 267, 16.05.2018
- M. Szpala, Zakładnicy dialogu. Proces normalizacji stosunków serbsko-kosowskich, „Komentarze OSW”, nr 214, 8.06.2016
- M. Szpala, Macedonia: pozorna demokracja w cieniu kryzysów, „Komentarze OSW”, nr 206, 1.04.2016
- M. Szpala, Serbia: kandydat do UE, „Infos”, nr 4 (208)
- M. Szpala, Ten Years of Membership in the European Union – Poland [w:] European Integration of the Western Balkan – Can the Visegrad Group Countries serve as role models?, Belgrade 2015
- M. Szpala, Expertise, example, and endorsement. The V4 as a bridge between the Western Balkans and the EU, Visegrad Insight, 5.11.2014
- M. Szpala, Rosja w Serbii – miękka siła i twarde interesy, „Komentarze OSW”, nr 150, 29.10.2014
Wybrane artykuły prasowe
- M. Szpala, Tragedia, która wstrząsa Serbią, „Tygodnik Powszechny” 2023, nr 23
- M. Szpala, Gdy jest cicho słychać, jak góra płacze. Reportaż z Serbii, „Tygodnik Powszechny” 2023, nr 6
- M. Szpala, Czy Bałkany zamarzną? Kryzys gospodarki węgla i drewna, Krytyka Polityczna, 21.12.2022
- M. Szpala, Lea Ypi: Głos albańskiego pokolenia (wywiad), „Tygodnik Powszechny” 2022, nr 48
- M. Szpala, Jak Polacy kreślili Skopje (wywiad), „Tygodnik Powszechny” 2022, nr 24
- M. Szpala, Władca Serbii – Aleksandar Vučić, Krytyka Polityczna, Krytyka Polityczna, 6.04.2022
- M. Szpala, Patrząc z daleka, widzę siebie. Mieszkańcy Bałkanów myślą o wojnie, „Tygodnik Powszechny” 2022, nr 18–19/2022
- M. Szpala, Cienie po słonecznej stronie Alp, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 44
- M. Szpala, Wielki bunt w małej wsi, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 31
- M. Szpala, Coś się kończy, coś się zaczyna, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 28
- M. Szpala, Braterska pomoc Pekinu, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 12
- M. Szpala, Nowy patriarcha, stare problemy, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 13
- M. Szpala, Gniew na ulicach Belgradu, „Tygodnik Powszechny” 2020, nr 30
- M. Szpala, Wszystkie kryzysy Kosowa, „Tygodnik Powszechny” 2020, nr 21