Analizy

Koniec kryzysu rządowego w Czechach

18 kwietnia liderzy trzech partii rządzących uzgodnili zmiany w centroprawicowym gabinecie Petra Nečasa. Porozumienie kończy wewnątrzkoalicyjny konflikt spowodowany ujawnieniem bliskich związków najmniejszej partii koalicyjnej Sprawy Publiczne z jedną z największych w Czechach firm ochroniarskich. Kryzys poważnie naruszył spójność koalicji i wzmocnił pozycję prezydenta kosztem pozycji premiera.
Uzgodnione zmiany dotyczą ministerstw kierowanych przez przedstawicieli partii Sprawy Publiczne (VV), której głównym zadaniem, według dokumentów ujawnionych przez media, miała być pomoc w wygrywaniu przetargów publicznych firmie ochroniarskiej ABL. Zgodnie z ustaleniami Ministerstwo Spraw Wewnętrznych kierowane dotychczas przez szefa VV Radka Johna ma objąć osoba bezpartyjna, a przewodniczący VV zostanie wicepremierem ds. walki z korupcją. Nieformalnego lidera VV i byłego szefa ABL Víta Bártę na stanowisku ministra transportu zastąpi wiceminister. Ministrowie z VV stojący na czele resortów edukacji i rozwoju regionalnego pozostaną na stanowiskach. Mimo żądań VV rekonstrukcja rządu nie objęła pozostałych koalicjantów: Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS) i TOP 09. Wszystko wskazuje na to, że dymisja złożona przez ministra obrony Alexandra Vondrę (ODS) nie zostanie przyjęta przez premiera. Vondra, wcześniej wicepremier ds. europejskich, krytykowany jest za niekorzystną dla państwa umowę podpisaną bez przetargu w okresie czeskiej prezydencji w Radzie UE. Prezydent Václav Klaus, który od 11 kwietnia przeciąga zatwierdzenie dymisji przedstawionych przez premiera, prawdopodobnie zaakceptuje zmiany w rządzie 21 kwietnia.
Kompromis partyjnych liderów pozwala rządowi wznowić prace nad kluczowymi reformami (emerytalną i służby zdrowia), nie rozwiązuje jednak problemu braku zaufania w koalicji. Mimo zapowiedzi premiera osoby związane z ABL nie zostały usunięte z rządu. Osoby powiązane z tą firmą pozostają również liderami skompromitowanej przez medialne doniesienia VV zapowiadają powrót do rządu po oczyszczeniu się z zarzutów. Relatywnie wzmocniona wyszła z rządowego kryzysu TOP 09, która starała się nie angażować bezpośrednio w konflikt między szefem rządu a VV. Wstrzymywanie dymisji ministrów przez prezydenta Klausa osłabiło natomiast pozycję premiera Petra Nečasa. <grosz>