Analizy

Serbia: aresztowanie ostatniego z poszukiwanych za zbrodnie wojenne przez ICTY

20 lipca w Serbii aresztowano Gorana Hadžicia – ostatniego z poszukiwanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (ICTY), podejrzanego o popełnienie zbrodni wojennych na terytorium Chorwacji w latach 1991–1992. Aresztowanie Hadžicia, a wcześniej – w maju br. – dowódcy armii serbskiej w Bośni i Hercegowinie Ratka Mladicia, usunęły jedną z najważniejszych przeszkód w integracji Serbii z UE.
Współpraca z ICTY i rozliczenie zbrodni wojennych jest jednym z warunków integracji państw Bałkanów Zachodnich z UE. Jednak w Serbii (podobnie jak i w Chorwacji) ściganie podejrzanych i przekazywanie ich Trybunałowi w Hadze spotykało się z krytyką znacznej części społeczeństwa i elit politycznych. W rezultacie proces integracji Serbii z UE był wielokrotnie blokowany. Część państw UE (m.in. Holandia, Belgia i Wielka Brytania) konsekwentnie opóźniała postępy w procesie integracji Belgradu z UE, domagając się aresztowania i ekstradycji osób poszukiwanych przez ICTY. Zatrzymanie ostatnich oskarżonych ostatecznie rozwiązało ten problem w relacjach Serbii z UE.
Aresztowanie Mladicia i Hadžicia było możliwie dzięki przeprowadzonym przez rząd reformom struktur siłowych, które były powiązane z funkcjonariuszami reżimu Slobodana Miloševicia i wspierały ukrywających się zbrodniarzy. Nie jest także wykluczone, że rząd serbski zdecydował się na znaczną intensyfikację poszukiwań podejrzanych przez ICTY ze względu na problemy w innych obszarach integracji z UE. W związku z kryzysem gospodarczym i trudnościami z utrzymaniem stabilności budżetowej Belgrad nie jest w stanie wprowadzać wszystkich reform, których domaga się UE. Problematyczne dla rządu i społeczeństwa są także negocjacje prowadzone z Kosowem pod auspicjami UE oraz naciski ze strony Brukseli na unormowanie relacji z władzami w Prisztinie. Zatrzymanie Mladicia i Hadžicia zwiększa szanse na uzyskanie przez Serbię statusu kandydata, mimo niedociągnięć w kwestii reform oraz braku znaczących ustępstw wobec Kosowa. <MarSz>