1. Strona główna
  2. Publikacje
Analizy

Rosja uznaje dokumenty donbaskich separatystów

Wojciech Górecki

Na mocy podpisanego 18 lutego przez prezydenta Władimira Putina dekretu Federacja Rosyjska uznała dokumenty wydawane przez władze „republik ludowych” zamieszkującym je obywatelom Ukrainy i bezpaństwowcom. Dekret objął: dowody tożsamości, dokumenty potwierdzające wykształcenie i/lub kwalifikacje, akty stanu cywilnego oraz dowody i znaki rejestracyjne pojazdów. W dekrecie podkreśla się humanitarny aspekt regulacji, a także ich tymczasowy charakter: mają obowiązywać do czasu politycznego uregulowania sytuacji w Donbasie „na bazie porozumień mińskich”. Nazwy „republik ludowych” nie padają, mowa jest o „określonych rejonach obwodów donieckiego i ługańskiego Ukrainy”. Dekret spotkał się z ostrą krytyką ze strony przedstawicieli Ukrainy, USA, Francji i Niemiec, według których stoi on w sprzeczności z porozumieniami z Mińska, stawia Rosję w pozycji strony konfliktu i może zapowiadać uznanie przez nią niepodległości tzw. Donieckiej i Ługańskiej Republik Ludowych.

 

Komentarz

  • Rosja wprowadziła regulacje jednostronnie, bez uzgodnienia czy konsultacji z pozostałymi państwami formatu normandzkiego. Jak się wydaje, niezależnie od rzeczywistych powodów humanitarnych, a także propagandowych (sygnał dla mieszkańców „DRL” i „ŁRL”, że mogą liczyć na Moskwę), głównym celem przyjęcia dekretu była chęć poszerzenia własnego pola manewru oraz zwiększenie nacisku na Berlin i Paryż – a pośrednio na Kijów – aby wymusić korzystne dla siebie rozwiązanie konfliktu (przeprowadzenie w okupowanej części Donbasu wyborów i legitymizację lojalnych wobec siebie elit „republik ludowych” w ramach państwa ukraińskiego). Dekret zwiększa niepewność co do intencji i dalszych planów Moskwy. Stwarza z jednej strony wrażenie, że Rosja nie wyklucza uznania niepodległości „DRL” i „ŁRL” (przez analogię z Abchazją i Osetią Południową), z drugiej – że może rozważać zamrożenie konfliktu na wzór Naddniestrza.
  • Władimir Putin podpisał dekret w trakcie trwania Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, podczas której doszło do spotkania szefów dyplomacji państw formatu normandzkiego. Okoliczność ta – jak również fakt, że regulacje weszły w życie krótko po zakończeniu intensywnych walk pomiędzy separatystami a siłami ukraińskimi w okolicach Awdijiwki – wzmocniła wrażenie nacisku Moskwy na państwa zachodnie w sprawie Donbasu. W obecnej sytuacji międzynarodowej (nowa administracja w USA, zbliżające się wybory we Francji i Niemczech) nie można wykluczyć, że Moskwa będzie testować reakcję zachodnich przywódców, prowadząc politykę faktów dokonanych.
  • Moskwa nie wydaje mieszkańcom „DRL” i „ŁRL” rosyjskich paszportów, jak miało to miejsce w Abchazji i Osetii Południowej, a także w Naddniestrzu. Wynika to zapewne z obawy przed rozszerzeniem sankcji. Ponadto konieczność pełnego finansowania kolejnych potencjalnych parapaństw byłaby zbyt dużym obciążeniem. Moskwa utrzymuje z „republikami ludowymi” intensywne stosunki gospodarcze: w 2016 roku Gazprom miał im dostarczyć 2,39 mld m3 gazu (należności domaga się od Kijowa), a rosyjskie firmy sprzedają na te tereny na zasadach komercyjnych żywność (uwzględnianą w rosyjskich statystykach jako wymiana handlowa z Ukrainą). Znaczenie tych relacji będzie rosnąć w razie uszczelnienia blokady „DRL” i „ŁRL” (od końca stycznia ukraińscy aktywiści blokują przejazdy pociągów z węglem).