Czeczenia a Rosja: znaczenie kwestii czeczeńskiej dla współczesnej Rosji
Wstęp
Celem niniejszego opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie o znaczenie kwestii czeczeńskiej dla współczesnej Rosji. Wpierwszej części omówiony zostanie dotychczasowy przebieg ko nfliktu wCzeczenii (od 1991 r.) oraz przełożenie wydarzeń mających miejsce w tej republice na całą Rosję. Następnie postaramy się wskazać te dziedziny rosyjskiej rzeczywistości, na które obecnie kwestia czeczeńska ma największy wpływ.
Tezy
1. Nierozwiązana od czasu rozpadu Związku Radzieckiego kwestia czeczeńska jest jednym z najistotniejszych problemów współczesnej Rosji. Od 1991 r. konflikt czeczeński przeszedł cztery etapy: tzw. czeczeńską rewolucję i rządy Dżochara Dudajewa (1991-1994), pierwszą wojnę czeczeńską (1994-1996), okres quasi-niepodleg łości Czeczenii (1996-1999) oraz drugą wojnę czeczeńską (od 1999 r.), która trwa do dziś. Choć Kreml podejmuje pewne wysiłki na rzecz zakończenia konfliktu w republice, nie przynoszą one pożądanych rezultatów, przeciwnie - wojna przybiera coraz bardziej drastyczny charakter.
2. Zbuntowana Czeczenia odgrywa we współczesnej Rosji rolę znacznie wykraczającą poza jej terytorialne granice. Przez ostatnie 12 lat wydarzenia, które miały miejsce w tej republice, odbijały się głośnym echem w Moskwie, w du- żym stopniu wpływając na kształtowanie się współczesnej Rosji. Konflikt czeczeński wywarł znaczny, w głównej mierze negatywny, wpływ na proces transformacji Rosji po rozpadzie ZSRR. Wydarzenia na Kaukazie Północnym często były cezurami w dziejach postradzieckiej Rosji i ściśle wiązały się z sytuacją na rosyjskiej scenie politycznej.
3. Również obecnie wpływ konfliktu czeczeńskiego na określone dziedziny rosyjskiego .ycia politycznego, społecznego i gospodarczego trudno przecenić, choć nie jest to z pewnością wpływ dominujący. Czeczenia jest ważnym, ale jednym z wielu, czynników kształtujących współczesną Rosję. Tląca się wojna odciska piętno niemal na każdej sferze: sytuacji wewnętrznej, polityce zagranicznej, systemie władzy, elitach, instytucjach i strukturach państwa, społeczeństwie, gospodarce, środkach masowego przekazu itd. Czeczenia stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, jest przeszkodą we wdrażaniu reform, źródłem degeneracji administracji państwowej, korupcji i demoralizacji armii rosyjskiej. Wpływa na świadomość elit i społeczeństwa rosyjskiego, stosunek władzy do obywatela, praw człowieka itd. Sytuacja w republice była także jednym z czynników stymulujących zwiększenie się wpływów resortów siłowych w państwie, wpłynęła na wzrost autorytaryzmu i ograniczenie wolności słowa za rządów prezydenta Putina oraz nasilenie się w rosyjskim społeczeństwie kaukazofobii i islamofobii.
4. Rozwiązanie problemu czeczeńskiego ma dla współczesnej Rosji ogromne znaczenie. Doświadczenie ostatnich 12 lat pokazuje, że dopóki nie będzie pokoju i stabilności na Kaukazie, dopóty Rosja nie stanie się państwem demokratycznym, a przyszłość tego kraju będzie w znacznym stopniu nieprzewidywalna. Choć Kreml z pewnością zdaje sobie sprawę z konieczności jak najszybszego zakończenia konfliktu czeczeńskiego, niewiele wskazuje na to, aby działania podejmowane obecnie przez administrację Putina w stosunku do Czeczenii mogły przybliżyć rzeczywisty pokój na Kaukazie.
