Relacje Turcji z Unią Europejską
Relacje Turcji z Unią Europejską mają z wielu powodów wyjątkowy charakter. Turcja najdłużej ze wszystkich kandydatów stara się o przyjęcie do UE. Jest najludniejszym krajem kandydackim (70 milionow mieszkańcow), w razie przyjęcia do UE stałaby się państwem członkowskim z najliczniejszą populacją. Byłaby jedynym państwem wśrod członkow UE, zamieszkanym niemal w stu procentach przez muzułmanów. Obok Cypru jest krajem niemal wcałości położonym na kontynencie azjatyckim. Skala problemów wewnętrznych Turcji wywołuje znacznie większe zastrzeżenia wobec jej kandydatury niż wobec pozostałych kandydatów. Kandydatura Turcji ma najwięcej przeciwników w krajach UE. Celem tego tekstu jest przedstawienie historii złożonych relacji Turcji z UE, głównych problemów ze szczególnym uwzględnieniem tureckich problemów wewnętrznych utrudniających integrację Turcji z UE oraz przemian zachodzących w Turcji pod wpływem polityki unijnej.
Tezy
1. Integracja z UE stwarza dużą szansę na ugruntowanie w Turcji demokratycznego systemu politycznego i modernizację kraju. Proces dostosowywania Turcji do standardów unijnych oznacza stopniowe rozmontowanie istniejącego od ponad 80 lat systemu opartego na wyjątkowej pozycji armii, gwarantującej stabilizację wewnętrzną oraz przewidywalność polityki zagranicznej Ankary i powstanie na jego miejsce nowego systemu politycznego.
2. Dotychczasowa polityka EWG/UE wobec Turcji jest wypadkową między dwoma biegunami. Z jednej strony Świadomości znaczenia strategicznego Turcji i konieczności uniknięcia odepchnięcia jej od Europy, z drugiej świadomości skali problemów tureckich, obaw przed destabilizacją Turcji w wyniku procesu dostosowywania jej do standardów unijnych, lęków wobec konsekwencji integracji Turcji dla samej Unii oraz poczucia odmienności kulturowo-religijnej Turcji. W efekcie Unia do dzisiaj nie dała jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: czy Turcja powinna zostać członkiem UE?
3. Bardziej realna perspektywa członkostwa Turcji w UE po przyznaniu jej w 1999 r. statusu kandydata oraz umiarkowanie sprzyjająca sytuacja wewnętrzna przyczyniły się do rozpoczęcia przez Turcję poważnych reform proeuropejskich. Pokazała także znacznie większą możliwość oddziaływania UE na sytuację wewnętrzną Turcji. Wprowadzenie tych reform w życie wymaga kilku lat i zależy w dużym stopniu od większego niż dotychczas zaangażowania UE w proces integracji Turcji.
