Środki aktywne
Przedstawione w niniejszym opracowaniu uwagi pokazują złożoność i wielowymiarowość działań, określanych jako „środki aktywne”. Obserwowany współcześnie renesans tej problematyki uwarunkowała ich kryzysotwórcza rola. Temat zasługuje na odrębne potraktowanie także z tego względu, że współczesne formy środków aktywnych są w ogromnej mierze oparte na schematach znanych i opisanych w przeszłości. Historyczna perspektywa może przyczynić się do ich zdiagnozowania oraz zidentyfikowania ich niejawnych mechanizmów. Obecne problemy z agresywnymi działaniami rosyjskich służb specjalnych są zarazem wzmocnioną wersją starych, do czego przyczyniły się nowe technologie informacyjno-komunikacyjne.
W tekście podjęto próbę doprecyzowania tego historycznego pojęcia, pokazano instytucjonalne ramy działań informacyjno-dywersyjnych, innowacje koncepcyjne i organizacyjne po zimnej wojnie, a także zasygnalizowano współczesne wyzwania oraz sposoby ich identyfikacji.