Kozacy Putina

Rosyjskie kozactwo budzi wśród obserwatorów skrajne opinie: przez część jest traktowane jako marginalne zjawisko społeczne, folklor polityczny, przez innych – jako moralnie i fizycznie zdrową część narodu, filar nowoczesnych formacji paramilitarnych broniących granic państwowych i kulturowych Rosji. W tekście podjęto próbę interpretacji tego problemu w kategoriach procesu społeczno-politycznego. Doprowadził on do przekształcenia oddolnego, spontanicznego ruchu w ruch sterowany odgórnie, kontrolowany. Niezależnie od tej zasadniczej zmiany, kozactwo (ściślej – neokozactwo) nadal definiuje się jako wspólnotę historyczno-kulturową, za pomocą takich wyróżników, jak: propaństwowa i obronna mentalność, zmilitaryzowany styl życia i służba państwowa, wyznanie prawosławne, odrębne tradycje i obyczaje. W części pierwszej – przez pryzmat kluczowych pojęć – przybliżono oficjalną narrację na ten temat. Omawiane pojęcia (stan kozacki, rejestr kozacki, kozactwo rejestrowe, kozacka służba państwowa) niosą sporą dawkę dezinformacji, co wynika choćby z wyrwania ich z historycznego kontekstu i umieszczenia we współczesnych realiach rosyjskich. Część druga jest poświęcona strategicznym celom polityki Rosji wobec neokozactwa oraz systemowi organizacyjnemu powołanemu do jej realizacji. Tekst zamyka wykaz przypisywanych mu funkcji, tj. wiązanych z tą społecznością długofalowych interesów Kremla.