Długi cień Trianon

Traktat pokojowy z Trianon, który w 1920 r. przypieczętował utratę przez Węgry dwóch trzecich terytorium, jest do dziś postrzegany jako największa tragedia narodowa. Rozpad wielonarodowego Królestwa Węgier, w konsekwencji którego liczne skupiska ludności węgierskiej znalazły się w państwach sąsiednich, stanowił jedno z kluczowych wydarzeń kształtujących tożsamość węgierską, a także politykę wewnętrzną i zagraniczną kraju w kolejnych stu latach. Odpowiedzią na traktat z Trianon były różne koncepcje odzyskania utraconych terytoriów, ale także próby ułożenia stosunków z sąsiadami i wypracowania polityki wobec tamtejszych mniejszości węgierskich.

Choć rewizjonizm terytorialny jako program polityczny odgrywa dziś na Węgrzech marginalną rolę, to Viktor Orbán po dojściu do władzy w 2010 r. nadał większe znaczenie kultywowaniu pamięci o Trianon i idei jedności narodu ponad granicami państwa. Przyzwolenie dla symboliki rewizjonistycznej, które przybrało na sile w setną rocznicę podpisania traktatu, wywołuje kontrowersje w państwach sąsiedzkich i może destabilizować współpracę w Europie Środkowej.

Andrzej Sadecki był w latach 2012–2018 analitykiem OSW. Obecnie prowadzi badania nad węgierską polityką pamięci w ramach międzynarodowego projektu na University College London i Uniwersytecie Karola w Pradze.