Węgry i Czechy poza Paktem Euro Plus

Podczas szczytu Rady Europejskiej 24–25 marca przewodniczące Radzie UE Węgry oraz Czechy ogłosiły, że nie wezmą udziału w Pakcie Euro Plus. Tym samym państwa te znalazły się – obok Wielkiej Brytanii i Szwecji – poza gronem członków UE chcących zacieśnić koordynację krajowych gospodarek. Choć pakt na obecnym etapie nie narzuca konkretnych rozwiązań gospodarczych, rządy Węgier i Czech argumentują swoją decyzję obawą, że pakt doprowadzi do harmonizacji podatków, czemu oba kraje konsekwentnie się sprzeciwiają.

Czesi decyzję uzasadniają także brakiem możliwości uczestnictwa w opracowaniu projektu, jednak pozostanie poza paktem może dodatkowo ograniczyć wpływ tych państw na procesy integracji gospodarczej w Europie. Może to skomplikować współdziałanie Grupy Wyszehradzkiej w UE.

Uzgodniony na szczycie grupy euro 11 marca i przyjęty 24 marca na szczycie Rady Europejskiej Pakt Euro Plus ma na celu zacieśnienie współpracy w polityce fiskalnej, emerytalnej i zatrudnienia między członkami grupy euro oraz pozostałymi, zainteresowanymi tym państwami UE. Zarówno Węgrzy, jak i Czesi pozytywnie oceniają założenia paktu podkreślając, że są one zbieżne z ich krajowymi programami reform. Oba państwa krytycznie oceniają jedynie punkt dotyczący możliwej harmonizacji bazy CIT, zaznaczając, że doprowadziłaby ona do spadku konkurencyjności ich gospodarek. Ujednolicenie podstawy podatku od przedsiębiorstw budzi kontrowersje również między sygnatariuszami paktu (m.in. na Słowacji).

Poważny sprzeciw Czech wywołało to, iż treść paktu została wypracowana w wąskim gronie państw euro, a pozostali członkowie Unii dostali jedynie ofertę przystąpienia do gotowej formuły. Praga zwraca również uwagę na wpisaną w pakt niejasną pozycję instytucji europejskich. Monitoring implementacji paktu został zlecony Komisji Europejskiej, co w ocenie Czech, poszerza jej kompetencje i może stać w sprzeczności z unijnym prawem.

Mimo zastrzeżeń i braku przystąpienia Węgier do paktu, węgierska prezydencja prezentuje jego wypracowanie jako swój sukces, podkreślając zbieżność założeń paktu z priorytetami przewodnictwa. To, że Węgrzy w bardzo ograniczonym stopniu brali udział w pracy nad tekstem porozumienia, dowodzi jednak marginalizacji prezydencji prowadzonej przez państwo spoza strefy euro. Choć zarówno Węgry, jak i Czechy nie wezmą udziału w zaplanowanych na kwiecień negocjacjach na temat konkretnych regulacji mechanizmów paktu, państwa te nie wykluczają, że w przyszłości zgłoszą do niego akces. <grosz, szyl>