Przeciąganie liny

Rosja, dostrzegając ewolucję unijnego rynku gazu (w tym niekorzystne dla niej zmiany prawne), próbuje utrzymać na nim swoją pozycję, realizując strategię dychotomiczną. Z jednej strony, Moskwa przyjmuje postawę ofensywną: utrzymuje krytyczną retorykę wobec zmian prawnych i instytucjonalnych; negując zasadność nowych reguł dąży do ich podważenia przy użyciu środków prawnych i politycznych; wykorzystuje tradycyjne środki ekonomiczne, takie jak inwestycje w aktywa czy forsowanie projektów budowy nowych gazociągów. Z drugiej strony, ewolucja rynku gazu w UE wymusiła na Rosji podjęcie określonych działań adaptacyjnych: ograniczone zmiany funkcjonowania wewnętrznego sektora gazowego w Rosji; zapowiedzi dalszego ograniczenia dominującej pozycji Gazpromu; ustępstwa w negocjacjach handlowych z europejskimi partnerami: częściowe dostosowywanie się do reguł tzw. trzeciego pakietu energetycznego. Licząc jednak na nietrwałość trendów liberalizacyjnych w UE i brak postępów państw członkowskich w zmniejszaniu zależności od rosyjskiego gazu, Moskwa nastawia się na długotrwałą rozgrywkę gazową z unijnymi partnerami.