Partnerstwo niestrategiczne

Intensywny rozwój stosunków chińsko-białoruskich w okresie ostatnich kilkunastu lat napędzany był przez rosnące globalne ambicje Pekinu, a także dążenie Mińska do uzyskania środków na modernizację gospodarki przy jednoczesnym, przynajmniej częściowym, zmniejszeniu zależności od Moskwy. Ze względu na duży potencjał ekonomiczny oraz zainteresowanie rozwojem współpracy głównym wyborem Mińska już na początku XXI wieku stały się Chiny, określane w retoryce białoruskich władz mianem „bliskiego sojusznika”. Pekin zdecydował się wykorzystać daleko idącą otwartość Białorusi na zacieśnianie więzi gospodarczych i uczynił ją ważnym laboratorium dla Inicjatywy Pasa i Szlaku, co przedstawiane jest jako jeden z sukcesów projektu Xi Jinpinga. Obie strony znacznie jednak rozminęły się w kwestii oczekiwań co do zasad współpracy, a bardzo ambitne wizje nie zostały wypełnione realną treścią. Rozwinięcie relacji z Chinami nie doprowadziło do strukturalnego przekształcenia gospodarki białoruskiej, zwiększyło za to jej deficyt handlowy i zadłużenie zagraniczne. Jednocześnie w chińskiej administracji i środowisku eksperckim powraca zainteresowanie Ukrainą, uznawaną za znacznie atrakcyjniejszego partnera gospodarczego.